چاه ارت سطحی استاندارد میله ای،برای ساختمان مسکونی چیست PDF

این مقاله صرفا جهت آموزش است و ما در زمینه ارت فعالیت نداریم لطفا تماس نگیرید. در این مقاله به بررسی سیستم ارت الکتریکی ساختمان و کارخانجات می پردازیم. و بطور مفصل از سیم و کابل ارت، ارت میله ای، ارت فالت، تستر کلمپی ارت، روش اجرای چاه ارت سطحی و میله ای، همبندی ارت، 

ارت به انگلیسی

لغت ارت به انگلیسی Earthing میشود.

ارت چیست و چه کاربردی دارد؟

سیستم ارت یا ارتینگ به انگلیسی EARTH به معنای اتصال زمین (ارت) می باشد. سیستم ارتینگ درسیم کشی ساختمانها یکی از مهمترین پارامترهای حفاظتی محسوب میشود. شاید بسیار شنیده یا دیده باشید که افراد در استفاده از وسایل برقی مخصوصا ماشین لباسشویی دچار برق گرفتگی شده باشند. اگر سیستم ارت در ساختمانها به درستی اجرا شود هیچوقت این مشکلات ایجاد نخواهد شد.

با اتصال فاز به بدنه دستگاههای دارای سیستم اتصال بدنه، فیوز مربوطه میپرد و از افراد و تجهیزات مخصوصا وسایل حساس مانند دیزل ژنراتورها و سیستم های مخابراتی حفاظت میشود. (ارت به انگلیسی: EARTH). طبق مبحث 13 سیم کشی ساختمان رنگ عايق سيمها در مدارهاي نهايي از قبيل سيستم روشنايي، پريزهاي برق و غيره بايد به قرار زير باشد:

1. قرمز L1 -  زرد L2 -  سياه L3 براي حالتي كه تابلو برق تغذيه كننده مدارهاي نهايي سه فاز باشد و در صورت يك فاز بودن تابلو تغذيه كننده مدارهاي نهايي، رنگ عايق مدارهاي نهايي در اين تابلو بايد از رنگ فاز تابلو تغذيه كننده بالادست تبعيت كند.
2. آبي كمرنگ براي تشخيص هادي خنثي يا سيم نول N
3. سبز و زرد (راه راه) براي تشخيص هادي حفاظتي يا سيم ارت PE
4. خاكستري و يا سفيد براي برگشت مدار (فاز)، مثلا مسير دوم بين 2 كليد تبديل يا بين 2 كليد صليبي با اين رنگ ها مشخص شود.

فیلم لوازم و اجرای انوع سیستم های چاه ارت

الكترود زمين: الكترود ارت عبارت است از يك قطعه هادي با گروهي متشكل از قطعات هادي كه در تماس مستقيم با زمين بوده و با آن اتصال الكتريكي برقرار ميكند. الكترود ارت بايد از طرفي با الزامات حفاظتي سيستم و از طرف ديگر با مقررات ايمني در برابر برق گرفتگي در اثر تماس با بدنه هاي هادي مطابقت كند. مقاومت الكتريكي الكترود ارت به عوامل فراوان مخصوصاً به نوع تركيبات خاك اطراف الكترود، رطوبت خاك و ابعاد الكترود بستگي دارد .

براي حجم معيني از فلز الكترود سیستم ارتینگ، هر چه يكي از ابعاد الكترود ارت بزرگتر از 2 بعد ديگر آن باشد و تماس الكترود در اين بعد با خاك بيشتر باشد مقاومت كل الكترود زمین نسبت به جرم كلي زمين كمتر خواهد شد .بنابراين يك الكترود ارت ميله اي يا تسمه اي كه بصورت قائم (در چاه اتصال زمين) واقعي (در محوطه) اجرا شده باشد نسبت به الكترود صفحه اي ارجعيت دارد.و الكترود ارت صفحه ای (صفحه مسی) كم اثرترين الكترودها است.
در صورت استفاده از چند الكترود ارت میله ای بصورت موازي و يا هم بندي اجزاي فلزي ديگر با اين الكترودها كه داراي جنس هاي متفاوتي از هم بوده و به هم متصل مي گردند بايد به خورندگي متقابل در اثر جريان هاي گالوانيك (الكتروشيميايي) دقت كرد.

عمق،هزینه تست،مشخصات بنتونیت و صفحه مسی ارت

خاك و مواد اطراف الكترود
براي كم كردن مقاومت الكترود زمين در صورتي كه خاك اطراف الكترود ارت مناسب نباشد مي توان از مواد شيميايي مجاز و يا مواد كاهنده مقاومت مخصوص خاك كه سازگار با محيط زيست باشند، استفاده كرد .موارد استفاده از اين مواد عبارتست از:

الف) بنتونيت و يا تركيبات مشابه آن
ب) بتن
پ) بتن خاص (بتن هادي كه در آن از گرانولهاي كربن يا خاك زغال استفاده ميشود.)

اين نوع آماده سازي مخصوصاً در زمينهاي سنگي و زمين هايي كه لايه سنگي در نزديكي سطح آن قرار دارد، بسيار موثر مي باشد. از نصب الكترود ارتینگ در محيط هاي زير بايد اجتناب شود:

الف) زمين هاي اشباع و يا مملو از آب
ب) بستر رودخانه و آ بهاي زير زميني
پ) چاه هاي آب
ت) چاه هاي فاضلاب
ث) زمين هايي كه داراي خاك دستي ميباشند.

ارتینگ ، صاعقه گیر و باندینگ دکل های مخابراتی، ابزار دقیق و نیروگاه خورشیدی چیست

انواع الكترودهاي ارت
الكترودهای ارت از نظر شكل و طرز قرار گرفتن آ نها در زمين به شرح زير تقسيم ميشوند:

الف) الكترودهاي ارت صفحه اي
ب) الكترودهاي قائم
پ) الكترودهاي افقي

فوندانسیون ارت و ارت استخر، ساختمان، مخازن و ترانسفورماتور کاردانش

الكترودهاي ارت صفحه مسی
در مناطق با خاك مرطوب و نمناك از الكترود ارت صفحه مسی كم عمق استفاده مي شود. حداقل پوشش خاك از لبه بالايي صفحه ارت برابر 1.5 متر خواهد بود .در غير اينصورت نصب الكترود ارت صفحه مسی در عمق زياد (بيش از 3متر) با هدف رسيدن به لايه هاي نمناك زمين انجام مي گيرد. در هر دو حالت اين صفحه ارت بصورت عمودي در زمين قرار ميگيرد.

الكترودهاي قائم و ارت میله ای
الكترودهاي ارتینگ میله ای به خاطر تماس بيشتر لايه هاي خاك در طول قائم الكترود و همچنين در مواردي كه فضاي افقي كافي در دسترس نباشد متداول ترين نوع الكترودها ميباشند .انواع الكترودهاي قائم كه با روش كوبيده شدن در زمين و يا به روش دفني (حفر چاه) نصب مي شوند عبارتند از:

الف) الكترودهاي ارت ميله اي
ب) الكترودهاي ارت لوله اي
پ) سيم لخت چند مفتولي

عمق دفن الكترودهاي قائم كوبيده شده در زمين نبايد از دو متر كمتر باشد.

الكترودهاي افقي
استفاده از اين الكترود در سیستم ارتینگ وقتي مطرح است كه امكانات و محوطه با وسعت كافي جهت اجراي آن وجود داشته باشد . الكترودهاي افقي ارت در شكلهاي مختلف در عمق 0.5 تا 0.8 متري از سطح زمين نصب مي شوند. انواع الكترودهاي افقي سیستم ارت عبارتند از:

الف) تسمه
ب) سيم چند مفتولي یا رشته ای
پ) ميلگردهاي فولادي داخل بتن (بتن مسلح) در ساختمان
ت) هر نوع فلز دفن شده در زمين و در تماس با آن، مانند زره و غلاف كابلها و اجزاي فلزي سازه ها و غيره

انواع الكترودهاي زمين و حداقل اندازه آن ها
حداقل اندازه الكترودهاي سیستم ارتینگ یا زمین كه در خاك و يا بتن دفن ميگردد و بدون حفاظت در مقابل اثرات الكتروشيميايي (خوردگي و زنگ زدگي) و نيز بدون حفاظت مكانيكي در محيط نصب مي باشند، در جدول زير آمده است:

در صورت استفاده از الكترود ارت صفحه مسی بعنوان الكترود اتصال ارت از نوع صفحه مسي دفن شده در زمين (چاه) بايد ابعاد آن حداقل 50*50 سانتي متر و با حداقل ضخامت 2ميلي متر، باشد.

جزوه و کتاب آموزش اصول طراحی سیستم انواع سیستم های ارتینگ

همبندي هاي مجاز ارت و خوردگي در صورت همبندي سیستم ارتینگ
سیستم هم بندي ارت اجزاي فلزي مختلف مدفون در خاك بمنظور دستيابي به مقاومت كمتر براي يك سيستم الكترود ارت و يا براي هم ولتاژ كردن اجزاي فلزي ساختماني كه مورد استفاده قرار مي گيرد، در جدول زير آمده است:

سطح بزرگتر در جدول بالا بايد حداقل 100 برابر بيشتر از سطح كوچكتر باشد.

نمونه انواع الكترود ، اتصالات و لوازم ارت

اندازه گيري مقاومت الكتريكي الكترود ارت (مقدار اهم چاه ارت؟)

در پايان كار احداث هر الكترود زمين و از آن پس به صورت دوره اي، بايد مقاومت كل آن را نسبت به جرم كلي زمين به كمك دستگاه هاي مخصوص و توسط افراد كارآزموده اندازه گيري كرد. و اگر تغييرات قابل ملاحظه اي در مقاومت الكتريكي ارت مشاهده شد، نسبت به اصلاح و يا توسعه سيستم اتصال ارت با احداث الكترودهاي جديد، با هدف احراز مقاومت اتصال زمين مجاز، اقدام كرد.

تجهیزات و اجرای ارت

در صورت نیاز به تست و اجرای چاه ارت با ما تماس حاصل فرمایید.

براي هر الكترود زمين يا سيستم ارتینگ بايد يك پرونده مخصوص تشكيل شود. و اندازه گيري هاي دوره اي، با ذكر تاريخ، در آن ثبت گردد .اين پرونده بايد در اختيار فرد، افراد يا تشكيلات بهره بردار از سيستم ارتینگ، براي بازرسي در دسترس باشد. براي تقليل مقاومت الكترود ارت مي توان آن را با وسايل مختلف آبياري كرد. مشروط بر اينكه آبياري ارت به صورت مداوم انجام شود.

دستگاه میگر تست ارت

انواع سیستم های همبندی چاه ارت الکترونیکی ساختمان،ترانس و TNCS چیست

الكترود ارت اساسي (براي هر دو نوع ارت، شامل حفاظت سيستم ارتینگ و ايمني)
يكي از متداول ترين روش احداث الكترود زمين اساسي، حفر چاه ارت ميباشد .عمق چاه ارت از منطقه اي شروع مي شود كه نم طبيعي به طور دائم وجود داشته باشد .در اين روش براي انتخاب الكترودي كه داخل چاه قرار مي گيرد، مي توان از سيم چند مفتولي مسي استفاده كرد و يا از الكترود صفحه اي مسي كه در ته چاه قرار ميگيرد و بوسيله سيم چند مفتولي مسي و به ترمينال اصلي ارت هدايت ميشود، استفاده نمود.
انتخاب سيم چند مفتولي مسي به عنوان الكترود هم از نظر اقتصادي و هم از نظر يك پارچه بودن الكترود و هادي اتصال زمين تا ترمينال اصلي ارت ، نسبت به الكترود صفحه اي مسي كه ايجاد نقاط اتصال سيم به صفحه با جوش يا بست وپيچ و مهره مخصوص در آن اجتناب ناپذير است، برتري محسوسي دارد براي اين منظور ميتوان در انتهاي چاه ارت ، سيم چند مفتولي مسي را بصورت 5 حلقه مارپيچ به قطر متوسط هر حلقه حدود 50 سانتي متر كنار هم پيچيده و در زمين قرار دارد.

و بقيه سيم را بصورت يك پارچه تا سطح زمين و از آنجا تا محل ترمينال اصلي اتصال زمين یا ارت هدايت كرد. ته چاه با مواد كاهنده مقاومت (بنتونيت و غيره) به ارتفاع مناسب پر شده و بعد از سفت شدن مواد كاهنده مقاومت، بقيه چاه با مخلوطي از خاك رس و خاك سرند شده حاصل از حفاري، پر و فشرده شود. در صورت استفاده از صفحه مسي در داخل چاه، اتصال هادي مسي اتصال ارت به صفحه از اهميت زيادي برخوردار است و بايد از اتصالات سست پرهيز نمود .اين اتصال به يكي از دو روش زير انجام ميشود:

1. در انتهاي هادي مسي يك كابلشوي مسي پرسي مناسب نصب شده و به كمك دو عدد پيچ مجهز به مهره هاي اصلي و قفل شونده از جنس مس، به صفحه محكم شود.
2.  به جاي استفاده از كابلشو و يا پيچ ميتوان اتصال هادي به صفحه را با جوش مناسب انجام داد.

در صورتي كه از وجود نم طبيعي در سالهاي بعد به علت تغييرات آب و هوايي و پايين رفتن عمق آبهاي سطحي در هر منطقه اي اطمينان وجود نداشته باشد، ضروري است براي الكترود اساسي زمین ، اقدام به ايجاد چاهك و دريچه بازديد 30*30*30 سانتي متري نمود به منظور تزريق آب به الكترود زمين يك لوله غير فلزي كه در تمام جهات داراي سوراخ بوده و داخل لوله با سنگريزه پر شده باشد از 10 سانتي متري دريچه سطح زمين تا لبه بالايي مواد كاهنده ته چاه تعبيه نمود.

میتوان آن را بگونه ای تعبیه نمود که آب باران به آن نفوذ کند ولی از ورود گل و لای جلوگیری کنید.
انواع ديگر الكترودهاي اساسي ارت:

1. الكترود اساسي ارت بصورت الكترودهاي قائم: در مورد الكترود اساسي ارتینگ غير از آنچه كه ذكر شد مي توان با نصب الكترودهاي ارت ميله اي متعدد به اشكال مختلف و ارتباط آن ها به همديگر به مقاومت مورد نظر براي الكترود اساسي دسترسي پيدا كرد .الكترودهاي ميله اي مي توانند در طول اضلاع مستطيل و يا در طول يك خط مستقيم كه به همديگر متصل باشند، توزيع گردند. رعايت فاصله بهينه الكترودها از همديگر به اندازه 2 برابر عمق الكترود مورد توجه قرار گيرد.
2.  الكترود اساسي ارت بصورت الكترودهاي افقي: در جاهايي كه فضاي افقي لازم وجود دارد بخصوص در محوطه ها و يا در جاهائي كه با زمين سنگلاخي و با مقاومت ويژه خيلي بالايي روبرو باشيم ميتوان از الكترود افقي كه بصورت شكل هاي كمربندي، مستقيم و يا مستطيل و شبكه پنجره اي كه در عمق بين 0.5 تا 0.8 متري سطح زمين قرار داده ميشود استفاده نمود .در صورت نياز، براي دست يابي به مقاومت كمتر ميتوان خاك اطراف الكترود را با مواد كاهنده مقاومت تعويض نمود.

مطالب مرتبط:

• دستورالعمل همبندی و مقررات ملی ارت ساختمان

• میله ارت ساختمان مسکونی چیست

• انواع ارت شبکه توزیع

• دستمزد اجرای چاه ارت سطحی

• ارت_سیستم ارت و اتصال زمین_هادی زمین چیست

با تشکر از مطالعه شما ، شرکت آسان ژنراتور دانیال فعال در زمینه :

• تعمیرات، تامین قطعات، آموزش، خرید و فروش دیزل ژنراتور
• برق صنعتی-اتوماسیون-تابلو برق

به روز رسانی 1400/3/16

h[vhd hvj - hvjdk' shojlhk ]dsj